*درد مرز میان "انسان در جستجوی رفاه" و "انسان در تکاپوی کمال" را معین می سازد.
*به تعبیر اقبال، در "آگاهی بوعلی وار" انسان خبرنگار کنجکاوی است بر سر جنازه ای به نام طبیعت ایستاده و در قبرستان وسیعی به نام جهان پرسه زن، در پی کسب خبر، جمع آوری اطلاعات و در "آگاهی علی وار" انسان تشنه ی بیتاب و زندانی بی قرار و عاشقی از یار و دیار خویش مهجور افتاده و جهان را می گردد و در چهره ی کائنات می نگرد در جستجوی نیستان خویش، در کشف حقیقت، یافتن گمشده، رسیدن به سرچشمه و بالاخره راه یافتن...
*یکی از خیانت ها یا خطاهای بزرگ این است که برخی از فقها، حقوقدان ها، جامعه شناس ها، اقتصاددان ها – چه آنها که خودآگاهانه علم قلم و هنر و تحقیق و دین خویش را به استخدام سرمایه داری و قدرت های وابسته بدان درآورده اند و چه آنها که از شدت هراس و عقده نفرت از مارکسیسم، به آغوش سرمایه داری می گریزند، چه جز این دو در پناهی نمی یابند- مالکیت فردی را، در نظام های قدیم، پیش از ماشین، از نظر مزایائی که در تامین استقلال و آزادی انسان ها و مصونیت مردم از تجاوز و دزدی و تعدی حکام و قلدران و چپاولگران و غاصبان داشته و نیز نقشی که در تحریک افراد به کار و تلاش و ابتکار و در نتیجه پیشرفت اقتصاد و صنعت و تولید و تجارت و احیای موات و استخراج معادن و کسب رفاه و رشد دانش و تجربه و تکامل تمدن و تحرک جامعه و تکامل انسان و تاریخ ایفا کرده است و نیز از جهت روایات و احکام دینی و فقهی ای که در حرمت مالکیت فردی و مشروعیت برخورداری از دسترنج و حرام بودن دزدی و تعدی و غصب مال مردم وجود دارد و موازینی که در تعیین حدود و شروط کار اقتصادی به وسیله مذهب، در این دوره های تاریخی و نظام های تولیدی ارائه شده است، به گونه ای طرح و تلقی می نمایند که انگار یک "حقیقت مطلق و ابدی و مقدس" است و چون در مذهب نیز مطرح شده است، جوهری قدسی و الهی دارد و اصلی است از نوع ایمان به توحید و وحی و نبوت و فلاح و تقوی و عبادت!
*مشخصات کلی سرمایه داری جدید را بدینگونه می توان یاد کرد: 1- میل به تمرکز: به گونه ای که می بینیم مسیر حرکت سرمایه داری به سوی هر چه بیشتر شدن "سرمایه ها" و هر چه کمتر شماره ی "سرمایه داران" است. (چنانکه همین نسل حاضر شاهد بوده است که در یک شهر متوسط، صدها مالک و تاجر پولدار سرشناس بود و اکنون در تمامی مملکت سرمایه داران معدودند و انگشت شمار.) [امروز اقتصاد دیجیتال و اقتصاد پلتفرم این مسئله را تشدید کرده است. مثال: گوگل، فیس بوک (جهانی) - دیجی کالا، اسنپ (داخلی)]2- پیچیدگی روزافزون فنی و اداری تولید صنعتی
*وقتی ساعت شش صبح، در راهروهای زیرزمینی پاریس، لندن یا نیویورک [کجاست شریعتی که تهران امروز را ببیند به همان سمت می رود با سرعت] میلیون ها دختر و مادر را می بینید که هراسان، شتابزده و سرسام گرفته، در هم میلولند و از هم می گریزند و در پی متروهای برقی می دوند تا خود را سر وقت به کار برسانند، گویی اهل شهر بلا رسیده پمپی اند که از غریو و حریق آتش فشان می گریزند و یا قوم عاد که همچون افواج پرندگان طوفان زده، صرصر عذاب الهی سر در پی شان دارد و می بینی که به راستی آن "تمدن کار" که بشارت ظهورش را در آخرالزمان داده اند هم اکنون آغاز شده است و علائم ظهور آن این است، تمدنی که همه قدرت پول و کار و نبوغ و علم و تکنولوژی اش را وقف تولید "وسایل آسایش زندگی" کرده است و با این همه مردمش همچون مردگانی که از گورها هراسان برشوریده اند و در صحرای مخوف محشر، دیوانه وار و وحشت زده، به هم برآمده اند و هر یک یه سویی می دود و قیامتی برپا شده است و محشر کبرایی و "یوم یفر المرء من اخیه، و امه و ابیه"
قرآن در وصف هول قیامت می گوید: "و اذا العشار عطلت" هنگامی که ماده شتران جوان آبستنی که شکم اولشان است (یعنی جنینش سفت و سخت است و سقطش بعید) از وحشت کره بیندازد! و کیست که هر روز این خبر مکرر را در صفحه حوادث روزنامه ها نخواند که: "زنی در تاکسی زائید..."!
- از کتاب "ما و اقبال" ، دکتر علی شریعتی
